[ Pobierz całość w formacie PDF ]
się na uzyskanie odpowiednio małych błędów wymiarowych (np, wewnętrzne
powierzchnie pasowanych wciskowo tulei łożyskowych lub wewnętrzne
powierzchnie gniazd łożyskowych).
Obróbka ostateczna występuje wtedy, gdy przede wszystkim chodzi o uzyskanie
odpowiednio małych błędów kształtu (np.: obróbka powierzchni stołów
przedmiotowych obrabiarek, skrobanych płyt traserskich i kontrolnych liniałów
powierzchniowych).
Obróbka gładkościowa ma na celu głównie osiągnięcie odpowiednio dużej gładkości
powierzchni (np.: polerowanie elementów ozdobnych). Powierzchnie robocze
elementów maszyn dzieli się na dwie podstawowe grupy: nie utwardzone
(o twardości do 40 HRC) wykańczane skrawaniem lub zgniotem utwardzone
(o twardości powyżej 40 HRC) wykańczane obróbką ścierną.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
Charakterystycznymi cechami wykańczającej obróbki skrawaniem, w odróżnieniu od
zwykłych sposobów obróbki skrawaniem są: bardzo małe przekroje warstwy skrawanej,
a więc bardzo małe głębokości skrawania (zapewniające uzyskanie dużej dokładności)
i bardzo małe posuwy zapewniające uzyskanie dużej gładkości, bardzo małe lub bardzo duże
prędkości skrawania zapewniające w obu przypadkach uzyskanie dużej gładkości
powierzchni, specjalne kształty ostrzy narzędzi skrawających bardzo mała ziarnistość
narzędzi ściernych, umożliwia osiągnięcie jak największej dokładności i gładkości
powierzchni. Przykładami obróbki wykańczającej są skrobanie i dogładzanie.
Skrobanie
Skrobanie to rodzaj wykańczającej obróbki gładkościowej, polegający na ręcznym lub
mechanicznym skrawaniu z powierzchni przedmiotu już obrobionego, cienkich i drobnych
wiórków za pomocą skrobaków. Stosuje się je jako ostateczną obróbkę powierzchni
elementów współpracujących ze sobą, które uległy znacznemu zużyciu i regeneracja ich
polega na usunięciu pewnej warstwy materiału poprzez obróbkę skrawaniem w celu
przywrócenia ich geometrii. Poprzez skrobanie usuwa się ślady poprzedniej obróbki, np.
toczenia, frezowania, strugania oraz otrzymuje powierzchnie o małej chropowatości,
szczególnie w przypadku, gdy obrabiane powierzchnie mają dokładnie do siebie przylegać
lub przesuwać się po sobie. Skrobaniu poddaje się prowadnice obrabiarek skrawających,
panewki łożysk korbowodowych itp. Wielkość naddatku na skrobanie zależy od wielkości
skrobanej powierzchni wynosi od 0,1÷ 0,3 mm.
Na proces skrobania składają się następujące zabiegi:
1. Ustawienie części.
2. Usunięciu rys i zadziorów pilnikiem, skrobakiem lub płótnem ściernym.
3. Określenie średniej grubości zdejmowanej warstwy.
4. Pokrycie tuszem płyty, liniału albo współpracującej powierzchni i tuszowanie
powierzchni skrobanej.
5. Skrobanie.
6. Piłowanie.
7. Sprawdzanie.
8. Skrobanie zgrubne.
9. Skrobanie wykańczające.
Czynności od p. 4 do p. 9 powinny być powtarzane kilkakrotnie, niezależnie od grubości
zdejmowanej warstwy i wymagającej dokładności obróbki.
Docieranie
Docieranie to dokładna obróbka powierzchni przedmiotu, polegająca na usuwaniu
drobnych cząstek materiału przy pomocy pasty ściernej narzędziem zwanym docierakiem.
Wykonuje się ją w kilku etapach, stosując w każdym następnym etapie pastę ścierną o coraz
drobniejszym ziarnie. Docieraniem obrabia się głównie części pasowane współpracujące ze
sobą, np. gniazda i grzybki zaworów silników i sprężarek, zawory do gazów.
Dokładność wymiarów otrzymanych przez docieranie dochodzi do 0,001 mm, a przy
bardzo dokładnych metodach docierania nawet do 0,0001 mm. Naddatek na obróbkę
docieraniem wynosi w granicach 0,01 do 0,02 mm.
Wybór materiału na docierak zależy od obrabianego materiału, jego twardości i żądanej
jakości powierzchni.
Dopasowanie wpustów i klinów
W celu ustabilizowania elementów takich jak koła pasowe, koła zębate na wałach stosuje
się kliny. Na wałach oraz wewnętrznej stronie osadzanych kół frezuje się rowki, w które
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
wsuwa się odpowiednie kliny. Zadaniem klina jest przenoszenie momentu obrotowego z wału
na koło lub odwrotnie. Kliny nie podlegają regeneracji, w przypadku ich zniekształcenia lub
ścięcia wymienia je się.
Połączenie klinowe spełnia dwie funkcje: przeniesienie momentu obrotowego przez
powierzchnie boczne i ustalenie osiowe koła na czopie przez wywołanie naprężenia
w połączeniu, wywołanego przez nacisk klina na dna rowków koła i wałka. Powoduje to, że
część momentu obrotowego przenoszona jest przez siłę tarcia, powstającą na powierzchniach
[ Pobierz całość w formacie PDF ]