[ Pobierz całość w formacie PDF ]
ludzkiego działania, kiedy to warunki, czas oraz lokalizacja wszystkich przyszłych
wymian nie może zostać zdefiniowana z pewnością, oraz gdy działanie z natury
jest swego rodzaju spekulacją i podmiotem, z którego rodzą się błędy człowiek
nie może dłużej żądać dóbr wyłącznie z powodu ich wartości użytkowej (obecnej
lub w przyszłości), lecz również wobec ich wartości jako środek wymiany (dla
celów odsprzedaży). Doświadczając sytuacji, gdzie zgodnie z brakiem podwójnej
Fundacja Instytut Ludwiga von Misesa, 00-241 Warszawa ul. DÅ‚uga 44/50, p. 214
KRS 0000174572 ª% NIP 894 277 56 04 ª% Regon 932949234 Bank account: PL 19 2130 0004 2001 0253 7975 0001
www.mises.pl ª% mises@mises.pl ª% +48 22 6352438
zbieżności potrzeb, bezpośrednia wymiana jest niemożliwa, człowiek może ocenić
dobra w oparciu o ich stopień rynkowości, oraz rozważać wymianę dóbr w
momencie, gdy dobro nabywane jest bardziej rynkowe od tego porzucanego w
ten sposób, ze jego posiadanie ułatwiło nabywanie bezpośrednio lub pośrednio
użytecznych dóbr, człowiek naturalnie będzie preferował nabycie bardzie
rynkowego dobra oraz powszechnie rynkowego środka wymiany zamiast mniej
rynkowego lub nierynkowego, tak że:
doszłoby do wykreowania nieuniknionej tendencji prowadzącej do
wyeliminowania mniej rynkowych dóbr wykorzystywanych jako
środek płatniczy aż do momentu, w którym pozostałoby jedno
dobro wykorzystywane jako środek wymiany, czyli pieniądz.
Selgin i White są oczywiście obeznani z tą Mengerowsko-Misesowską
rekonstrukcjÄ… ewolucji monetarnej. Najwyrazniej jednak nie sÄ… w stanie
rozpoznać, że ta funkcja pieniądza jako najpowszechniej oraz najłatwiej
sprzedający się towar, daleki od określania go mianem dobra przyszłości,
kwalifikuje w tym samym czasie pieniÄ…dz jako dobro najlepiej dostosowane do
złagodzenia obecnie odczuwanej niepewności, oraz jako najbardziej uniwersalne
ze wszystkich dobro terazniejsze.25 Mimo że jedynie pośrednio wykorzystywane
w tym względzie dobra producenckie, nie natomiast dobra konsumencki
pieniądze są dobrem terazniejszym przy swojej najwyższej pokupności w tym
względzie dobra konsumenckie, nie natomiast dobra producenckie. Ponieważ
pieniądze mogą zostać zastosowane dla natychmiastowego zaspokojenia
szerokiego wachlarza potrzeb, właściciel jest wyposażony a najlepsza możliwą
ochronę (zabezpieczenie) przeciwko niepewności, tzn., przeciwko trudności w
przewidywaniu lub braku pewności przy przewidywaniu wszystkich potrzeb.
Przetrzymując pieniądze, ich właściciel uzyskuje natychmiastową zdolność do
zaspokojenia pojawiających się ewentualności niemożliwych do przewidzenia.26
25
W rzeczywistości można jedynie dywagować w jaki sposób Selgin i White mogli się dopuścić
niesłychanego przeoczenia charakteru pieniądza jako unikalne dobro terazniejsze.
26
Pojęcie niepewności jest zastosowane tutaj w czysto technicznym znaczeniu jak definiował je
Knight (1971, esp. roz. 7) i Mises (1966,esp. Roz. 6), tj. jako kategorycznie różniące się od ryzyka
zjawisko (przykłady analizy prawdopodobieństwa; class probabilisty forma analizy
Fundacja Instytut Ludwiga von Misesa, 00-241 Warszawa ul. DÅ‚uga 44/50, p. 214
KRS 0000174572 ª% NIP 894 277 56 04 ª% Regon 932949234 Bank account: PL 19 2130 0004 2001 0253 7975 0001
www.mises.pl ª% mises@mises.pl ª% +48 22 6352438
utrzymanie gotówki wymaga poświęceń. Do tego stopnia, że człowiek trzyma
pieniÄ…dze w kieszeni lub na rachunku bankowym, zaniechajÄ…c tym samym
natychmiastowe nabycie dóbr, które mógłby skonsumować lub zastosować w
produkcji (Mises 1966, str. 430). Zgodnie z tym, do stopnia, w którym człowiek
czuje się pewnie co do swojej przyszłości, będzie skłonny inwestować w dobra
konsumenckie i producenckie. Jedynie do stopnia, w którym czuje się niepewny
odnośnie swojej przyszłości, będzie skłonny na poświęcenia te, o których
wspomina Mises, tzn., będzie skłonny zainwestować tak, by umożliwić sobie
większa przewidywalność w przyszłości. Stąd, zamiast wskazywać jego
zwiększoną skłonność do poświęcenia obecnych potrzeb w imię potrzeb, które
pojawią się w przyszłości, zwiększony popyt na pieniądz ujawnia niepewność co
do przyszłości odczuwaną przez człowieka; i zamiast inwestować w przyszłość,
dodatkowa gotówka reprezentuje inwestycje w aktualną pewność (ochronę) w
stosunku do przyszłości postrzeganej jako mniej pewna27.
prawdopodobieństwa stosowana dla wydarzeń lub zjawisk, które są częścią większych klas
homogenicznych przyp. tłum.) ; również Hoppe (1997). O ile człowiek staje twarzą w twarz z
przyszłością, która obfituje w ryzyko, nie potrzebuje on uposażać się w gotówkę. W celu
zaspokojenia potrzeb tak, by być ubezpieczonym wobec ryzyka, może on zakupić (lub
wyprodukować) ubezpieczenie. Nabywca ubezpieczenia demonstruje tymże zakupem to, że jest
[ Pobierz całość w formacie PDF ]